İngiltere merkezli iş dünyası odaklı Financial Times (FT) gazetesi, Türkiye ile AB arasında Hamas üzerinden yaşanan gerilimi yazdı.
Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Tayyip Erdoğan'ın Hamas'ı bir "mücahitler grubu" olarak nitelemesini hatırlatan FT, Avrupa Komisyonu'nun dün yayınladığı genişleme raporundaki Türkiye eleştirilerini gündeme taşıdı.
Dünyanın yakından takip ettiği Financial Times gazetesinde yer alan ve "Türkiye Hamas konusundaki tutumu nedeniyle AB ile çatışıyor" başlığını taşıyan haberden öne çıkan bölümler şöyle:
* Avrupa Birliği Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 7 Ekim'de İsrail'e düzenlenen saldırının arkasındaki Filistinli militan gruptan bir "kurtuluş" hareketi olarak bahsetmesinin ardından Türkiye'nin Hamas konusundaki tutumuyla "tam bir anlaşmazlık" içinde olduğunu söyledi.
* Avrupa Komisyonu'ndan gelen eleştiri dün yayınlanan ve Türkiye'nin demokratik kurumlarının işleyişindeki "ciddi eksikliklerin" yanı sıra ülkedeki "insan hakları ve temel haklardaki kötüleşmeyi" özetleyen bir raporla geldi.
* Bu sert dil, Erdoğan'ın mayıs ayındaki seçim zaferinin ardından birçok analistin daha Batı dostu olarak gördüğü bir kabine atamasına rağmen, Türkiye ile Avrupa arasındaki ilişkilerin nasıl gergin kaldığının son işareti. Komisyon'un Türkiye değerlendirmesi, Ankara ile uzun süredir devam eden AB üyelik müzakerelerinin düzenli bir parçası.
* Çeşitli diplomatik kaynaklara göre Erdoğan'ın İsrail'in Gazze'deki operasyonlarını giderek daha güçlü bir şekilde kınaması ve Yahudi devletinin Batılı müttefiklerinden aldığı desteği sürekli olarak eleştirmesi, Washington’ın yanı sıra Avrupa başkentlerinde de endişe kaynağı oldu.
* Erdoğan geçen ay parlamentoda partisinin milletvekillerine "Hamas bir terör örgütü değil, topraklarını ve vatandaşlarını koruma mücadelesi veren bir kurtuluş ve bir mücahitler grubudur" demişti. AB ve ABD Hamas'ı bir terör örgütü olarak görüyor.
* Türkiye Cumhurbaşkanı bu yorumlarını gee-çen günlerde İstanbul'da düzenlenen bir mitingde de yineledi ve İsrail'i Gazze'ye yönelik bombardımanı nedeniyle "savaş suçlusu" olarak niteledi. Gazzeli yetkililere göre savaşın başlamasından bu yana Hamas tarafından yönetilen bölgede 10 bini aşkın insano öldürüldü.
* Komisyon, "[Türkiye'nin] 7 Ekim 2023'te İsrail'e yönelik saldırılarının ardından terör örgütü Hamas'a destek veren söylemi AB yaklaşımıyla tamamen çelişmektedir" dedi. İsrailli yetkililere göre Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında 1,400 kişi hayatını kaybetmişti.
* Türkiye Dışişleri Bakanlığı komisyonun raporuna "sivil katliam karşısında tarihin yanlış yerinde duran AB'ye evrensel değerlere, uluslararası hukuka ve insani ilkelere dayalı politikaların sadece Ukrayna için değil, Orta Doğu da dahil olmak üzere tüm dünyada geçerli olması gerektiğini hatırlatmak gerekir" diyerek yanıt verdi.
* Komisyonun Türkiye değerlendirmesinde ayrıca Türkiye'nin demokratik kurumlarında ve temel insan haklarında "gerileme" olduğu uyarısında bulunuldu. Buna Türkiye'nin "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin bazı kararlarını uygulamayı reddetmesi" konusundaki endişeler de dahil edildi.
* Komisyon raporu üzerinde yaşanan tartışma, AB ve ABD'nin İsveç'in NATO askeri ittifakına katılımını onaylaması için Türkiye'ye baskı yaptığı bir dönemde, Türkiye-Avrupa ilişkilerinde kilit bir noktada meydana geldi. Erdoğan tasarıyı partisinin liderliğindeki koalisyon tarafından kontrol edilen parlamentoya gönderdi, ancak tasarı henüz ülkenin yasama organları tarafından oylanmadan önce onaylaması gereken dış politika komisyonundan çıkmadı.
* Ekonomik revizyonu için yeni Batı sermayesini cezbetmeye çalışan Türkiye, vatandaşlarına AB vize serbestisi sağlanması için de yoğun bir lobi faaliyeti yürütüyor.
